šesnaest kilometara put od Budve do aerodroma Tivat, duž crnogorskog primorja, gradiće kineski konzorcijum Shandong za skoro 54 miliona eura.
Prema Radiju Slobodna Evropa (CSR), što je 14 miliona više nego što su vlasti planirale da potroše.
Od ovih 54 miliona eura država je obezbijedila manje od 15 miliona, saopšteno je na sjednici Vlade krajem septembra. Vlada je saopštila da će nedostajuća sredstva doći iz "kapitalnog budžeta ili drugih izvora finansiranja".
RSE nije dobila odgovor od Državne uprave za puteve da li će se država zbog toga zadužiti.
Crna Gora je ranije imala problematično iskustvo zaduživanja za projekte koje su izvodile kineske kompanije, na primjer, u slučaju izgradnje dionice autoputa, piše RSE.
Ekonomski analitičar Mirza Mulešković ocjenjuje za RSE da je uticaj Kine u Crnoj Gori i regionu porastao posljednjih godina, dijelom i zbog kredita koje država nudi vladama sa kojima njene kompanije realizuju projekte.
A činjenica da su četiri od osam prijava za izgradnju bulevara stigle od kineskih kompanija govori o zainteresovanosti kineskih kompanija za poslovanje u Crnoj Gori.
Može li bulevar biti skuplji od dogovorenog?
Konzorcijum "Shandong Foreign Economic and Technical Cooperation" i "Shandong Luqiao Group" registrovao je prije šest mjeseci predstavništvo u Podgorici.
Međutim, cijena puta od 54 miliona eura bi ipak mogla porasti jer tenderska dokumentacija sadrži klauzulu o kliznoj skali, koja je zaštita, posebno za izvođače radova, od inflatornih kretanja na tržištu.
"Da li će biti veći ili manji od iznosa prijave zavisi pre svega od kretanja cena metala, goriva, peska, cementa...", navodi se u saopštenju Vlade o obezbeđivanju nedostajućih sredstava za izgradnju bulevara.
Komentarišući poslovanje Kine u regionu, Mulešković ukazuje na efikasnost njihove poslovne strategije: „Kina je napravila pametan potez obezbeđujući finansijska sredstva kojima raspolaže i na taj način dodatno jačajući svoj uticaj u ovim zemljama“.
Međutim, on kaže da zemlje treba da razmotre uslove pod kojima se zadužuju, kao i šta taj dug uključuje. “Često imamo samo priču o kamatnim stopama i uslovima duga, ali moramo vidjeti i sve ostalo što se tiče tih dugova.”
Kineski projekti u Crnoj Gori
Šira poslovna saradnja Crne Gore i Kine počela je prije više od deset godina, kada je sa kineskim partnerom postignut dogovor o kupovini brodova za dvije državne kompanije.
Prema podacima Digitalnog forenzičkog centra, vrijednost kineskih projekata u pet zemalja zapadnog Balkana koje nisu članice EU premašuje 13 milijardi eura.
Međutim, EU i SAD su identifikovale negativne posledice saradnje sa Kinom. Jedna od njih je stvaranje neodrživog duga, koji ugrožava ekonomsku stabilnost, a time i opšte društveno okruženje i sigurnost zemalja koje uzimaju kineske kredite, piše RSE.
