Od 9 kompanije koje su prošle godine osnovane u Crnoj Gori, skoro 063 odsto osnovali su stranci (uglavnom državljani Rusije i Turske) sa kapitalom od skoro 80 miliona evra, pokazuju podaci Uprave za poreze i carine (Uprava prihoda i carina - UPC).
Broj kompanija osnovali stranci, iznosio je 7, a u više od polovine slučajeva riječ je o građanima Rusijekoji je osnovao 3 kompaniju u Crnoj Gori. Nakon njih, najbrojniji su građani Turskakoji je samo prošle godine osnovao 1476 kompanija. Tako su građani Rusije i Turske osnovali više od 5000 kompanija, što je 75% od ukupnog broja kompanija osnovanih od strane stranaca.
Daleko iza Rusije i Turske na listi stranih osnivača kompanija u Crnoj Gori su državljani Srbija, koji je osnovao 275 kompanija, a odmah za njim i građani Njemačka od 247 do Iz Ukrajine sa 200 kompanija.
Građani na petom mjestu Bjelorusija sa 138 novostvorenih kompanija, a sljedeći na listi - Italijani, Kosovari, Britanci i državljani Bosne i Hercegovine - otvorili su u Crnoj Gori manje od 100 kompanija u proteklih godinu dana.
Glavne aktivnosti novih kompanija u Crnoj Gori
Iz SKP-a je saopšteno da su aktivnosti novostvorenih preduzeća stranih osnivača različite, a većina njih, 873, što je oko 12 odsto od ukupnog broja, bavi se trgovinom na veliko ili malo.
“Oko devet posto njih se registrovalo za poslove kompjuterskog programiranja, a 510 preduzeća registrovano je kao ugostiteljski ili drugi ugostiteljski poslovi. Zatim tu su kompanije koje se bave konsultantskim uslugama (473 kompanije). U Centralnom registru privrednih subjekata registrovano je od 200 do 300 novih preduzeća u sledećim delatnostima: reklamne agencije, frizerski saloni i kozmetički saloni, iznajmljivanje nekretnina, konsultantske usluge u oblasti informacionih tehnologija, usluge obrade podataka i aplikacija, te dizajnerske delatnosti.
Prema podacima iznesenim UPC-u, prošle godine su stranci osnovali 114 hotelskih i smještajnih preduzeća.
Pored kompanija, registrovano je i više od 1000 novih preduzetnika.
Osim firmi, prošle godine su registrovana i 1032 nova preduzetnika, gdje je struktura obrnuta, odnosno 775 domaćih i 257 stranaca.
Što se tiče tekuće godine, do kraja marta registrovano je 2778 novih preduzeća, a nastavljen je trend iz prethodne godine, tako da su 2016. ili 72 odsto preduzeća osnovali strani državljani.
"Iznos kapitala za kompanije koje su osnovali stranci i registrovane 2023. godine je 2 eura", navodi se u saopštenju UPC.
Struktura odlaska stranaca nije se značajnije promijenila u odnosu na prošlu godinu. Državljani Rusije su 2023. godine osnovali 1238 kompanija, što je 60 posto od ukupnog broja stranih državljana, dok su petinu kompanija osnovali Turci. Slede građani Srbije, Nemačke, Ukrajine, Belorusije, u znatno manjem broju.
Firme u Crnoj Gori otvaraju i državljani egzotičnih zemalja
Zanimljivo je da postoje kompanije koje su osnovali građani egzotičnih zemalja poput Tajlanda, Gane, Kirgizije, Britanskih Djevičanskih ostrva, Nepala.
Tokom ove godine stranci su osnovali 249 veleprodajnih i maloprodajnih preduzeća; građevinske konstrukcije.
2022. je rekordna godina po stranim direktnim investicijama u Crnoj Gori
Prošla godina je bila rekordna za Crnu Goru po obimu direktne strane investicije, što je iznosilo milijardu 151 milion eura. U pretkriznoj 2019. godini, strane investicije iznosile su 778 miliona eura.
Stranci su najviše novca uložili u kupovinu nekretnina u 2022. godini, 448 miliona eura. Prošla godina je bila posljednja godina u kojoj je postojao program ekonomskog državljanstva po kojem su stranci mogli da apliciraju za crnogorsko državljanstvo kupovinom nekretnina pod određenim uslovima. Da je to glavni razlog zašto stranci ulažu u nekretnine, svjedoči i podatak da su u 2019. godini kupili imovinu vrijednu 178 miliona eura.
Stranci su prošle godine uložili 401 milion u takozvani međukompanijski dug, odnosno pozajmili su ga svojim ili drugim firmama u Crnoj Gori. Dok su strane investicije u domaće kompanije i banke u 2019. godini iznosile milion eura.
Najviše stranih investicija u 2022. godini stiglo je iz Srbije (137 miliona evra), a slede Rusija (127 miliona), Nemačka (100 miliona), Švajcarska (98 miliona), Ujedinjeni Arapski Emirati (89 miliona), Turska (78 miliona), Italija ( 58 miliona), SAD (48 miliona), Kipar (45 miliona).
